Тіл саясатының тиімділігі және қазақ тілін дамыту

Демография блогы

Қай тілде жауап беруді дұрыс көресіз – қазақша ма, орысша ма?

Қазақша
754
(68.6%)
Орысша
346
(31.4%)

Сауалнамаға қатысушының жынысы

Ер
521
(47.4%)
Әйел
579
(52.6%)

Толық жасыңыз нешеде?

18-29
252
(22.9%)
30-39
258
(23.4%)
40-49
203
(18.5%)
50-59
173
(15.8%)
60+
214
(19.4%)

Қалада тұрасыз ба, әлде ауылдық жерде ме?

Қала
736
(66.9%)
Ауыл
360
(32.7%)
Жауап беруден бас тарту
4
(0.4%)

Ол қай өңірде/облыста?

Астана
107
(9.8%)
Алматы
176
(16%)
Ақмола
48
(4.3%)
Ақтөбе
46
(4.2%)
Алматы облысы
101
(9.2%)
Атырау
41
(3.7%)
Батыс Қазақстан облысы
33
(3%)
Жамбыл
52
(4.8%)
Қарағанды
53
(4.8%)
Қостанай
30
(2.7%)
Қызылорда
49
(4.5%)
Маңғыстау
37
(3.4%)
Түркістан
107
(9.7%)
Павлодар
31
(2.8%)
Солтүстік Қазақстан облысы
27
(2.5%)
Шығыс Қазақстан облысы
35
(3.2%)
Шымкент
61
(5.5%)
Абай
23
(2.1%)
Жетісу
26
(2.4%)
Ұлытау
4
(0.4%)
Жауап беруден бас тарту
13
(1.1%)

Сіздің ұлтыңыз?

Қазақ
864
(78.5%)
Орыс
114
(10.4%)
Басқа ұлт
117
(10.7%)
Жауап беруден бас тарту
5
(0.5%)

Үйде негізінен қай тілде сөйлесесіз?

Қазақша
642
(58.4%)
Орысша
236
(21.5%)
Қазақша және орысша тең дәрежеде
175
(15.9%)
Басқа
44
(4%)
Жауап беруден бас тарту
3
(0.2%)

Негізгі блок

Қазақ тілін дамытуға қатысты мемлекет саясатының тиімділігін бес балдық шкала бойынша бағалаңыз, бес – өте тиімді, 1 – мүлдем тиімсіз

1 - мүлдем тиімсіз
49
(4.5%)
2 - тиімсіз деуге болады
71
(6.5%)
3 - жеткілікті деңгейде тиімді емес
192
(17.5%)
4 - тиімді деуге болады
200
(18.2%)
5 - өте тиімді
519
(47.2%)
Жауап беруге қиналамын
68
(6.1%)

Қазақстанда қызметте өсуде және кәсіби қызмет жолында қай тілдер мейлінше маңызды деп ойлайсыз?

Қазақ тілі
881
(80.1%)
Орыс тілі
390
(35.5%)
Ағылшын тілі
261
(23.8%)
Басқа тіл
23
(2.1%)
Жауап беруге қиналамын
28
(2.6%)

Үш тұғырлы тіл тұжырымдамасының (қазақ, орыс және ағылшын тілдерін еркін меңгеру) Қазақстан үшін өзектілігі қандай деп ойлайсыз?

Өте өзекті
558
(50.7%)
Өзекті деуге болады
361
(32.8%)
Өзекті емес деуге болады
67
(6.1%)
Мүлдем өзекті емес
73
(6.6%)
Жауап беруге қиналамын
42
(3.8%)

Қазақстанда қай тілдегі білім мейлінше сапалы деп ойлайсыз?

Қазақша
415
(37.7%)
Орысша
256
(23.3%)
Ағылшынша
45
(4%)
Барлық тілде бірдей
307
(27.9%)
Жауап беруге қиналамын
78
(7.1%)

Қазақ тілін дамытуға бөгет болып отырған негізгі кедергілерді атаңыз.

Кәсіби оқытушылар жеткіліксіз
290
(26.4%)
Халықтың мемлекеттік тілді меңгеруге ынтасы төмен
262
(23.9%)
Сапалы оқу құралдары мен тіл орталықтары тапшы
237
(21.5%)
Оқыту әдістемесі тиімсіз
179
(16.3%)
Қазақстан Ресейдің ақпарат кеңістігіне көп ереді
173
(15.7%)
Тіл саясатын жүзеге асыру барысындағы жемқорлық
134
(12.2%)
Тілдің қолданыс аясының шектеулі болуы
101
(9.2%)
Басқа
71
(6.5%)
Ешқандай кедергі жоқ
192
(17.4%)
Жауап беруге қиналамын
53
(4.8%)

Қазақ тілін ересек кезінде (18 жастан кейін) үйренген адамдарды жеке танисыз ба?

Жоқ, ондай адамдарды білмеймін
549
(49.9%)
Иә, бірнеше адамды танимын
368
(33.5%)
Иә, көптеген мысалды білемін
170
(15.5%)
Жауап беруге қиналамын
12
(1.1%)

Қазақ тілін дамыту үшін қандай шаралар мейлінше тиімді деп ойлайсыз?

Мектепте және жоғары оқу орнында оқыту сапасын жақсарту
437
(39.8%)
Мемлекеттік қызметшілер мен қызмет көрсету ұйымдарында тілді білу жөніндегі талапты күшейту
293
(26.6%)
Ересектерге арналған тегін курстар
279
(25.3%)
Мемлекеттік тілді дамытумен байланысты қоғамдық бастамаларға қолдау көрсету
232
(21.1%)
Қазақ тілін кино, музыка, медиа арқылы дамыту
209
(19%)
Қазақ тілін үйрететін мемлекеттік бағдарламаларды жемқорлыққа тексеру
165
(15%)
Көркем әдебиетті және арнаулы әдебиетті қазақ тіліне аудару
121
(11%)
Басқа
80
(7.3%)
Жауап беруге қиналамын
40
(3.6%)

Қазақстанға тіл саясатын дамытудың қай жолы мейлінше келеді?

Барлық тіл тобының құқығын сақтай отырып, көптілділікті қолдау
372
(33.8%)
Қазақ тілін қарқынды дамыту, орыс және ағылшын тілдерінің рөлін сақтау
339
(30.8%)
Қазақ тілін дамытуға және танытуға басымдық беру
325
(29.5%)
Басқа
18
(1.7%)
Жауап беруге қиналамын
46
(4.2%)

Инфографика «Тіл саясатының тиімділігі және қазақ тілін дамыту»