Қазақстан Республикасындағы этносаралық ауызбіршілік

DEMOSCOPE қоғамдық пікірге экспресс-мониторинг жүргізу бюросы Қазақстан азаматтары арасында «Қазақстан Республикасындағы этносаралық ауызбіршілік» атты сауалнама жүргізуде. Сауалнама нәтижесі БАҚ-та жарияланады. Жауап берген азаматтардың аты-жөні көрсетілмейді. Сіздердің барлық жауаптарыңыз құпия түрде сақталады. Сондықтан, Сіздерден шынайы жауап күтеміз.

Сіздің жасыңыз нешеде?

18-29
38 ( 40.43% )
30-39
25 ( 26.60% )
40-49
18 ( 19.15% )
50-59
11 ( 11.70% )
70 және жоғары
1 ( 1.06% )
60-69
1 ( 1.06% )

Сіздің жынысыңыз:

әйел
49 ( 52.13% )
ер
45 ( 47.87% )

Сіз қай аймақта тұрасыз?

Алматы қаласы
58 ( 61.70% )
Астана қаласы
20 ( 21.28% )
Қарағанды облысы
6 ( 6.38% )
Солтүстік Қазақстан облысы
2 ( 2.13% )
Жамбыл облысы
2 ( 2.13% )
Оңтүстік Қазақстан облысы
1 ( 1.06% )
Қызылорда облысы
1 ( 1.06% )
Батыс Қазақстан облысы
1 ( 1.06% )
Шығыс Қазақстан облысы
1 ( 1.06% )
Атырау облысы
1 ( 1.06% )
Ақмола облысы
1 ( 1.06% )
Павлодар облысы
0 ( 0.00% )
Қостанай облысы
0 ( 0.00% )
Маңғыстау облысы
0 ( 0.00% )
Ақтөбе облысы
0 ( 0.00% )
Алматы облысы
0 ( 0.00% )

Мен, ең алдымен:

Қазақстандықпын. Мен үшін төлқұжатта жазылған ұлт атауы мен қай этникалық топқа жататыным азаматтығымнан маңыздырақ;
33 ( 35.11% )
Азаматтық та, ұлт да мен үшін бірдей маңызды;
25 ( 26.60% )
Азаматтық пен ұлт – екі бөлек дүние. Мен оларды араластырмаймын.
23 ( 24.47% )
Өз этносым мен ұлтымның өкілімін. Мен үшін, азаматтық – екінші орында;
13 ( 13.83% )

Қазақстанда өмір сүріп жатқан барлық ұлттар (этникалық топтар):

Заң алдында тең құқылы. Ең алдымен, олардың барлығы – қазақстандықтар.
55 ( 58.51% )
Тең емес. Атазаңымызда көрсетілген бапқа қарамастан, кейбір этностардың құқықтары көбірек немесе азырақ.
39 ( 41.49% )

Қазақстанда өмір сүріп жатқан этникалық топтар (ұлттар) арасындағы қарым-қатынас:

Қиын болғанымен, бірқалыпты әрі қауіпсіз;
39 ( 41.49% )
Кез-келген отбасыда болатын ұрыс-керіс секілді ара-арасында келіспейтін жағдайлар болып тұрады;
26 ( 27.66% )
Ушығып тұр. Уақыт өте келе нашарлап барады, бұл қақтығыстарға ұласуы мүмкін.
18 ( 19.15% )
Достық қарым-қатынас. Ешқандай қиын мәселе жоқ;
11 ( 11.70% )

Қазақстанда діни топтар арасындағы қарым-қатынас:

Қиын болғанымен, бірқалыпты әрі қауіпсіз;
34 ( 36.17% )
Кез-келген отбасыда болатын ұрыс-керіс секілді ара-арасында келіспейтін жағдайлар болып тұрады;
22 ( 23.40% )
Достық қарым-қатынас. Ешқандай қиын мәселе жоқ;
20 ( 21.28% )
Ушығып жұр. Уақыт өте келе нашарлап барады, бұл қақтығыстарға ұласуы мүмкін.
18 ( 19.15% )

Мен және/немесе жақындарым Қазақстанда этникалық және діни себептермен:

Кейде қысым көрсетілді, қауіп те болды. Бірақ ол мені қатты алаңдатпайды;
42 ( 44.68% )
Ешқашан қысымға ұшыраған емес, қиындыққа да тап болмады;
30 ( 31.91% )
Соңғы уақытта қысым мен қауіп-қатерге жиі ұшырап жүрміз.
15 ( 15.96% )
Қысым мен қауіп-қатер әрдайым болып тұрады;
7 ( 7.45% )

Қазақстанда тілдік орта:

Жайлы. Ешқандай қолайсыз жағдайлар туындамайды. Мені де барлығы түсінеді, мен де айналамдағыларды түсінемін;
41 ( 43.62% )
Күн өткен сайын қолайсыз болып барады. Қақтығыс себептеріне тілдік мәселелердің түрткі болуы жиілеп барады.
39 ( 41.49% )
Жайлы. Ешқандай қолайсыз жағдайлар туындамайды. Мені де барлығы түсінеді, мен де айналамдағыларды түсінемін;
14 ( 14.89% )

Күн өткен сайын қолайсыз болып барады. Қақтығыс себептеріне тілдік мәселелердің түрткі болуы жиілеп барады.

Бірнеше мәселелер жиынтығы себеп болуы мүмкін;
52 ( 55.32% )
Қолдан жасалуы мүмкін/арандату/үшінші тараптың ортаға түсуі.
21 ( 22.34% )
Экономикалық проблемалар. Адамдар дағдарыс кезінде кінәлі тарапты іздей бастайды;
15 ( 15.96% )
Тіл мәселесіне орай туындаған қайшылықтар;
6 ( 6.38% )

Дағдарысқа қарамастан, қазақстандықтардың 64%-ы «ЭКСПО-2017» көрмесінен көп үміт күтеді

Егер этнос өкілдері арасында жанжал туындаса, оған тек арандату түрткі болуы мүмкін дейді қазақстандықтардың жартысынан көбі