Қазақстандықтардың Иосиф Сталинге көзқарасы

DEMOSCOPE қоғамдық пікірге жедел-мониторинг жүргізу бюросы Қазақстан азаматтары арасында «Қазақстандықтардың Иосиф Сталинге көзқарасы» тақырыбында сауалнама жүргізді.

Сауалнамаға Астана, Алматы және Қазақстанның өзге 14 облыс орталығынан  16 жастан асқан 1862 адам қатысты. Олардың  68%-ы әйелдер және 32%-ы ер азаматтар. Іріктеу ықтималдығы 95%, сондықтан статистикалық көрсеткіш қателігінің шекті мөлшері 0,6%-дан аспайды.

Зерттеу әдісі – телефон арқылы жүргізілген сұхбат. Сауалнама 2018 жылы 8-11 наурыз аралығында жүргізілді.

Иосиф Сталинге деген көзқарасыңыз қандай?

Бейтарап. Болған нәрсе болды. Тарих беттерінде қалды, біздің қазіргі өмірімізге ешқандай әсері жоқ.
729 ( 39.15% )
Жақсы. Оның басқарушылық қабілетінің арқасында КСРО ірі мемлекетке айналды
690 ( 37.06% )
Өте жағымсыз. Сталин – қатігез билеуші. Оның реформалары, жаппай қуғын-сүргін, халықтарды қоныс аударту шараларының кесірлерінен миллиондағын халық қырылып қалды.
183 ( 9.83% )
Жағымсыз. Сталин қазақ интеллигенциясын қуғын-сүргінге ұшыратты. «Алаш» партиясын түптұқиянымен жойып жіберді
130 ( 6.98% )
Тамсана қараймын. Сталин – ХХ ғасырдағы ұлы саяси қайраткер, мемлекетті мінсіз басқарудың символы
130 ( 6.98% )

Сіздіңше, Сталиннің сіңірген еңбегінің ішінде негізгісі қайсы?

Ұлы Отан соғысындағы жеңіс
969 ( 52.04% )
Ол билік еткен тұста бастауыш білім беру, денсаулық сақтау, зейнетақы жүйесі секілді тегін әлеуметтік институттар қалыптасты
631 ( 33.89% )
КСРО-ны әлемдік масштабтағы әскери индустриялы державаға айналдырды
262 ( 14.07% )

Сіздің ойыңызша, Иосиф Сталин билік еткен тұстағы ең жантүршігерлік кезең қайсы:

КСРО-дағы саяси қуғын-сүргін, халықтарды жаппай қоныс аударту
625 ( 33.57% )
Күштеп отырықшыландыру мен ұжымдастыру 1932-33 жылдардағы қасіретті «Ұлы жұтқа» алып келді
620 ( 33.30% )
1937—1938 жылдардағы сталиндік жаппай қуғын-сүргін мен саяси қудалау кезеңіндегі ұлтқа жасаған қастандығы
617 ( 33.14% )

«Сталинизмнен» келер ұрпақ қандай ой түйіп, сабақ алуы тиіс деп ойлайсыз?

Біздің ел үшін Сталин билік еткен заманның жақсы да, жаман да жақтары болды. Біз мұндай қателіктерге жол бермеу үшін, өткен күннің сабақтарын есте сақтауымыз керек
1,456 ( 78.20% )
Тек орталықтандырылған мықты билік қана халықты табысты басқара алады және ауқымды реформаларды жүзеге асыра алады
248 ( 13.32% )
Бір адамның шексіз билігі жеке тұлға еркіндігінің жойылуына алып келеді
158 ( 8.49% )

«Сталин өлімі» фильмін көрген болсаңыз, сізге ұнады ма?

Көрген жоқпын
1,422 ( 76.37% )
Жоқ
250 ( 13.43% )
Иә
190 ( 10.20% )

Биыл Астана қыстың қаһарын қасқайып қарсы алды, ал Алматы дәрменсіз күйге түсті

Қазақстандықтардың ойынша, Иосиф Сталинді жек көруге де, құрмет тұтуға да болады